O patronie

 

Kornel Makuszyński urodził się 8 stycznia 1884 roku w Stryju koło Lwowa. Już podczas nauki w gimnazjum przejawiał zamiłowania humanistyczne. W późniejszych latach odebrał staranne wykształcenie. Najpierw studiował literaturę polską i romanistykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, następnie literaturę francuską na paryskiej Sorbonie. Swoje pierwsze książki zaczął wydawać we Lwowie, Warszawie i Kijowie. Pisał głównie dla dorosłych, do czasu, aż lwowskie wydawnictwo złożyło mu propozycję napisania książki dla młodzieży. Od tej chwili powstało mnóstwo książek, które zyskały sobie poczytność nie mającą równej w dziejach polskiej literatury dla młodzieży.

 

W latach 1914 - 1918 Kornel Makuszyński, jak tysiące innych mieszkańców okupowanego przez Rosjan Lwowa, zosta ewakuowany w głąb rosyjskiego cesarstwa. Zupełnie przypadkowo zatrzymał się w Kijowie, gdzie mieszkało wielu Polaków. Został tam kierownikiem literackim Teatru Polskiego. W czasie pobytu nad Dnieprem powstaje wiele ciekawych felietonów i humoresek dla dorosłych. W roli pisarza dla najmłodszych Makuszyński zadebiutował w 1916 roku wydając Bardzo dziwne bajki.

 

Po odrodzeniu się państwa polskiego Makuszyński zamieszkał w Warszawie. Prowadził dział krytyki teatralnej, wydawał książki, pisał felietony do Kuriera Warszawskiego W 1924 otrzymał państwową nagrodę literacką za napisanie poematu Pieśń o Ojczyźnie. Można jednak śmiało powiedzieć, że nieśmiertelność literacką zapewniły Makuszyńskiemu napisane w tym okresie książki dla dzieci i młodzieży.

 

W tym czasie powstały takie ksiązki jak: 

 

Powieści Kornela Makuszyńskiego od wielu już lat cieszą się niezmienną popularnością. Jednak największym i nieśmiertelnym hitem literackim okazała się historyjka słowno - obrazkowa, którą Makuszyński opublikował wraz z rysunkami Mariana Walentynowicza. Jej bohaterem jest gapowaty Koziołek Matołek, który w poszukiwaniu Pacanowa, gdzie kozy kują, podejmuje daleką wędrówkę. Matołek, choć na pozór nie posiada zbyt wiele rozumu, okazuje się przesympatycznym spryciarzem. Jest śmieszny, łatwowierny i wzruszający.

 

Bardzo interesujący jest w życiu autora koziołka jego związek z Zakopanem, w którym od 1918 roku przebywa parokrotnie każdego roku. Owocem tej fascynacji stały liczne felietony i książki o sprawach zakopiańskich. Makuszyński patronował wielu komitetom organizacyjnym zawodów narciarskich, konnych, samochodowych. Swoim patronatem objął klub Wisła i z jego inicjatywy najbiedniejsza młodzież góralska dostawała narty, aby mogła ćwiczyć się w konkurencjach narciarskich. Mieszkańcy Zakopanego docenili tę przyjaźń i w 1931 roku nadali pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela.

 

W 1944 roku Makuszyński przeniósł się na stałe do Zakopanego. Tu rozpoczął się ostatni rozdział życia pisarza. Nie pisze już powieści, jest schorowany i zmęczony przejściami wojennymi, powoli popada w zapomnienie. Popada też w złą sytuację finansową. Odbywa spotkania autorskie w sanatoriach i zakładach pracy. Cierpliwie odpisuje też na listy chłopców i dziewczynek z całego kraju.

 

Przed śmiercią pisarza, w wilii Opolanka, w której mieszkał, pojawia się jakiś chłopiec prosząc o widzenie z panem Makuszyńskim. Powiadomiony, że pisarz jest ciężko chory, wyjął nieśmiało z zanadrza białą różę z prośbą o wręczenie jej ukochanemu autorowi.

 

Kornel Makuszyński zmarł 31 lipca 1953 roku. W pogrzebie uczestniczyły tłumy wiernych czytelników. Jeden z przyjaciół pisarza nad otwartą mogiłą powiedział: Był dobrym człowiekiem. Był jednym z tych, którzy dobroć utożsamiali z mądrością, a talent z charakterem, którzy wiedzieli, że nie można być wielkim pisarzem będąc złym człowiekiem. Pochowano go na zakopiańskim cmentarzu z białą różą na sercu.

 

Muzeum w Opolance to cztery pokoje dawnego mieszkania państwa Makuszyńskich. Zbiory muzeum obejmują księgozbiór złożony z kolejnych wydań utworów Makuszyńskiego, rękopisów samego autora oraz listów od wybitnych literatów, malarzy, muzyków i polityków. Wiele miejsca zajmuje obfita korespondencja od zawsze wiernych czytelników. Na zbiór dzieł sztuki składają się obrazy i rzeźby znanych polskich artystów, projekty ilustracji do książek Makuszyńskiego, zabytkowe sprzęty, miniatury oraz liczne dzieła dawnej sztuki użytkowej, jak lampy, zegary, szkło polskie, porcelana chińska i miśnieńska.

Kornel Makuszyński realizował w swoich książkach hasło od serca do serca. Jego twórczość jest pogodna, krzepiąca i radosna. Bohaterowie powieści wzruszają i udowadniają, że dobroć ludzka jest niezmierzona, a porywy szlachetnych serc mogą czynić cuda. Jest w twórczości Makuszyńskiego humor dobroduszny i pobłażliwy, jest współczucie dla pokrzywdzonych, ale przede wszystkim jest w niej wszechogarniający optymizm.